1 00:00:00,880 --> 00:00:02,840 Kijk. 2 00:00:02,960 --> 00:00:05,760 Hier zie je het veen en wat dat doet. 3 00:00:05,880 --> 00:00:07,840 Dit plantje is een spons. 4 00:00:09,240 --> 00:00:13,400 En het kan dus grote hoeveelheden water opnemen... 5 00:00:13,520 --> 00:00:17,040 waardoor het ook daadwerkelijk als een spons werkt. 6 00:00:17,160 --> 00:00:19,240 Dus als 't droog is, zakt het in... 7 00:00:19,360 --> 00:00:22,600 en als het natter is, zuigt het al 't water op. 8 00:00:22,720 --> 00:00:26,840 Dat kan echt 'n aantal centimeter verschillen. 9 00:00:37,840 --> 00:00:43,200 Ik ben zelf opgegroeid in een laagveengebied rondom Amsterdam. 10 00:00:43,320 --> 00:00:47,600 Mijn opa en oma waren 'verveners'. 11 00:00:47,720 --> 00:00:50,240 Dus vandaar dat ik 't heel leuk vind... 12 00:00:50,360 --> 00:00:53,480 dat ik nu in een hoogveengebied werk. 13 00:00:53,600 --> 00:00:56,680 En dat hoogveengebied ook nog mag opwaarderen... 14 00:00:56,800 --> 00:00:58,760 met al onze werkzaamheden. 15 00:01:09,400 --> 00:01:12,280 De Peel was hoogveen. 16 00:01:12,400 --> 00:01:18,680 Na de afgravingen is er nog steeds wel hoogveen vindbaar in het gebied. 17 00:01:18,800 --> 00:01:23,720 Maar het verschil tussen droog en nat is wel heel erg groot op 't moment. 18 00:01:25,040 --> 00:01:28,520 STEM: Hoogveen wordtin honderden jaren tijd gevormd. 19 00:01:28,640 --> 00:01:32,280 Grote plassen water groeien langzaam dicht met planten... 20 00:01:32,400 --> 00:01:36,840 die uiteindelijk afsterven: laagveen. 21 00:01:36,960 --> 00:01:41,400 Veenmos kan hier prima op groeien en groeit laag op laag uit... 22 00:01:41,520 --> 00:01:44,400 tot een dik pakket: hoogveen. 23 00:01:45,600 --> 00:01:49,200 In de middeleeuwen ontdekte men dat gedroogd hoogveen... 24 00:01:49,320 --> 00:01:52,800 goed bruikbaar was als brandstof: turf. 25 00:01:52,920 --> 00:01:54,360 In de negentiende eeuw... 26 00:01:54,480 --> 00:01:56,400 werd dat grootschalig afgegraven. 27 00:01:56,520 --> 00:01:59,520 Men maakte slootjes om het gebied droog te leggen. 28 00:01:59,640 --> 00:02:02,760 De turf werd afgestoken en te drogen gelegd. 29 00:02:02,880 --> 00:02:06,440 Via de gegraven kanalen werd de turf afgevoerd. 30 00:02:06,560 --> 00:02:11,520 Van de weidse hoogvenen van vroeger is nu vrijwel niets meer over. 31 00:02:11,640 --> 00:02:15,600 Hoogveengebieden zijn in Nederland erg zeldzaam geworden. 32 00:02:15,720 --> 00:02:19,480 Als we niks doen, verdwijnt het hoogveen helemaal. 33 00:02:19,600 --> 00:02:22,120 Want het gebied, met z'n sloten en kanalen... 34 00:02:22,240 --> 00:02:24,440 is net 'n soort vergiet geworden. 35 00:02:24,560 --> 00:02:27,880 En stoot bovendien veel CO2 uit. 36 00:02:28,000 --> 00:02:31,080 Hoogveen heeft voldoende water nodig. 37 00:02:31,200 --> 00:02:34,200 Om het te behouden, moet je die lekken tegengaan. 38 00:02:34,320 --> 00:02:38,560 Dat doen we door kades aan te leggen en sloten af te dichten. 39 00:02:38,680 --> 00:02:41,760 Hierdoor blijft het water zo lang mogelijk in het gebied... 40 00:02:41,880 --> 00:02:45,080 en kan het hoogveen zich weer langzaamaan herstellen. 41 00:02:45,200 --> 00:02:48,680 Met dit alles wordt het eeuwenoude hoogveen behouden. 42 00:02:48,800 --> 00:02:51,240 Prachtige gebieden waar mensen genieten... 43 00:02:51,360 --> 00:02:54,840 en waar bijzondere planten en dieren terugkeren. 44 00:02:54,960 --> 00:02:58,560 MIRJAM: De Peel was vroegereen moerasgebied. 45 00:02:58,680 --> 00:03:01,280 Dat was heel open en heel weids. 46 00:03:01,400 --> 00:03:05,080 Op het moment dat het ontwaterd is en dat het turf gestoken is... 47 00:03:05,200 --> 00:03:09,600 kregen de bomen de mogelijkheid om te groeien, omdat het droge grond was. 48 00:03:09,720 --> 00:03:14,240 Als die droge grond er is, kan het veen niet tot ontwikkeling komen. 49 00:03:14,360 --> 00:03:17,000 Als we niks doen, zal het gebied... 50 00:03:17,120 --> 00:03:19,000 verdwijnen zoals we 't nu kennen... 51 00:03:19,120 --> 00:03:20,520 met al het veenmos. 52 00:03:20,640 --> 00:03:22,520 Dan wordt 't gewoon een bos. 53 00:03:22,640 --> 00:03:24,040 Dat begint met een berkenbos. 54 00:03:24,160 --> 00:03:26,440 Uiteindelijk wordt het een berken-eikenbos. 55 00:03:26,560 --> 00:03:29,800 Dus als we niks doen, verbost eigenlijk de Peel. 56 00:03:39,160 --> 00:03:43,280 Er vinden drie soorten werkzaamheden plaats in de Groote Peel. 57 00:03:43,400 --> 00:03:47,080 Allereerst worden er kades aangelegd om die waterbakken. 58 00:03:47,200 --> 00:03:53,280 Daarnaast zijn er ook, met de ontginning, allerlei sloten gegraven door het gebied. 59 00:03:53,400 --> 00:03:58,280 Daardoor draineert het water naar de onderlaag. Die worden ook afgedicht. 60 00:03:58,400 --> 00:04:01,520 De Eeuwselse Loop wordt verlegd... 61 00:04:01,640 --> 00:04:07,480 en gaan we langs de provinciale weg van Asten naar Meijel, de N279, leggen. 62 00:04:07,600 --> 00:04:12,480 De derde maatregel is dat wij regelbare stuwen gaan aanbrengen. 63 00:04:12,600 --> 00:04:17,320 Dan kan het waterpeil meegroeien met de veengroei voor de komende jaren. 64 00:04:24,880 --> 00:04:28,120 We gaan niet als 'n stel dolle mannen door het gebied heen. 65 00:04:28,240 --> 00:04:29,880 Er wordt zorgvuldig gewerkt. 66 00:04:30,000 --> 00:04:33,920 We hebben rekening te houden met de cultuurhistorie in het gebied. 67 00:04:34,040 --> 00:04:36,440 Allerlei restanten van de turfwinning. 68 00:04:36,560 --> 00:04:41,680 Maar ook met alle bijzondere plant- en diersoorten die hier voorkomen. 69 00:04:41,800 --> 00:04:43,960 MIRJAM: Vooral vogels krijgen veel meer kans. 70 00:04:44,080 --> 00:04:47,640 De blauwborst is een bijzondere soort die hier voorkomt. 71 00:04:47,760 --> 00:04:49,520 We hebben kraanvogels... 72 00:04:49,640 --> 00:04:53,360 die hier in hun doortrek naar warmere gebieden... 73 00:04:53,480 --> 00:04:56,840 voedsel vinden op de maïsvelden, maar vooral hun rust vinden... 74 00:04:56,960 --> 00:04:59,360 en ook broedplekken gaan vinden... 75 00:04:59,480 --> 00:05:02,680 in de Peel. Libelles, vlinders. 76 00:05:02,800 --> 00:05:05,000 Op de droge delen hebben we de gladde slang. 77 00:05:05,120 --> 00:05:10,520 Er zijn veel bijzondere soorten die samenhangen met die veenontwikkeling. 78 00:05:10,640 --> 00:05:13,040 Ik denk dat ik 't meest heb met 'Aan het Elfde'. 79 00:05:13,160 --> 00:05:16,040 Daar heb je een heel mooi plassengebied. 80 00:05:16,160 --> 00:05:20,040 Daar gaat een heel klein paadje tussendoor. 81 00:05:20,160 --> 00:05:23,680 Daar krijg je echt 't gevoel dat je in de Peel bent. 82 00:05:23,800 --> 00:05:25,960 Die weidsheid en die uitgestrektheid. 83 00:05:26,080 --> 00:05:28,440 Als je ernaartoe loopt... 84 00:05:28,560 --> 00:05:32,160 heb je ook een moerasachtig gebied waar je doorheen loopt. 85 00:05:32,280 --> 00:05:35,720 Dat vind ik wel het mooiste stuk.